kurator: Piotr Krajewski
lista prac:
REMEDIATION
VARIANTS
Ten wybór prac video przygotowany został dla Video Zone – 1. Biennale Sztuki Video w Tel Avivie, które odbyło się w listopadzie 2002 pod hasłem "Peripherial Video". I w oczywisty sposób dotyczy on PERYFERIÓW. Nie tyko dlatego, że większość autorów wywodzi się z krajów leżących w "głębokiej europie". Biografie czy kraj pochodzenia autorów nie były kryterium wyboru. Artyści ci poruszają się własnymi drogami tak w świecie jak i w sztuce. W jednym i w drugim w jakiś wielopoziomowy sposób znajdują modus jednoczesnego bycia w centrum i na peryferiach.
Lubimy retorykę nowych mediów, ciągle poruszają nas jej slogany i aforyzmy. Jak ten ukuty przez McKenzie Wark: "We no longer have roots, we have aerials". To klasyczne zdanie w tajemniczy sposób przynależy już dziś do peryferiów. I dzięki temu mówi więcej o fluktuacjach między centrum i peryferiami, przyszłością i przeszłością. Trzymając się wprowadzonej przez nie symboliki, chciałem wybrać takie prace które mają i "roots" i "aerials".
W różnicy między peryferiami a centrum leży postawa wobec czasu i pamięci. Centra zwracają się ku przyszłości. Teraźniejszość wiedzie tu przyszłość. Przyszłość jest jej nadzieją, paliwem, źródłem idei i energii. Natomiast pamięć i przeszłość są materią rozesłaną na prowincji. Nadzieje, uczucia, resentymenty i konflikty są tu zakorzenione w przeszłości. Granica teraźniejszego i przeszłego jest zatarta, niekonsekwentna, niekiedy pełna groźnych komplikacji. Czymże jest przeszłość? – by odwołać się do Williama Faulknera, który najpełniej chyba wyrażał esencję prowincji i peryferiów – "Ona nigdy nie umiera. Ona jeszcze nawet nie przeszła". ("The past is never death. It's not even past")
Peter Weibel anonsował we wczesnych latach 90. "Video-art is dead". Teraz lata później kiedy nadal obcujemy z nowymi pracami video, chce się zapytać: Czym jest wideo dziś, po swojej "śmierci"? Czym jest gdy utraciło swą pozycję w głównym nurcie przemian nowych mediów. Jeśli rewolucja medialna nadal gdzieś się odbywa, to na innych obszarach. Video-art stracił swą, jakże ważną w przeszłości, rewolucyjną siłę zapowiadania przemian artystycznych i społecznych. Drużyny innowatorów i aktywistów już dawno przeniosły się gdzie indziej. Obszar poszukiwań i nadziei nowych mediów przesunął się ku networked, connective, interactive.... może dalej.
Video-art stał się peryferyjny. Jaka jest więc nadzieja dla tego porzuconego obszaru. Czy to znaczące przesunięcie z centrum przemian ku peryferiom jest widoczną zapowiedzią nieuniknionej nadchodzącej "śmierci". Jedno jest pewne, w odwrocie jest tu i aktywizm i dominacja myślenia technologicznego. Zakończyło się, jeszcze niedawne, zadziwienie możliwościami narzędzia, oraz społeczną rolą jaka może ono odegrać. Sprzyja to widzeniu prac dla nich samych bez podziwu dla technologii jaka je stworzyła i bez rozważania społecznej misji jaką mają do wypełnienia.
Kiedy technologia i aktywizm ulatniają się centralną postacią staje się znowu artysta.
Poszczególne prace emanują przede wszystkim własnymi walorami.
Ten wybór prac składa się z dwóch wyodrębnionych tytułami części: REMEDIATION – videp jako medium występuje tu wspólnie z jakimś innym, lub reinterpretuje treści, choćby domyślnie, przyniesione przez inne medium. Wiele rozgrywa się tu w obszarach collective memory, pomiędzy pojęciami i symbolami, w osobistym zmaganiu z przeszłością albo patternami wszechobecnej fabrykowanej ikonosfery.
VARIANTS dodaje do tych zagadnień jeszcze różnice wobec technologicznego wymiaru prac. Gdy nie ma dominujących kierunków i obowiązujących tendencji nie ma też konfliktu między aktualnym a wychodzącym już z mody. Wyraźniejsze stają się niuanse postaw.
W obydwu częściach z prac emanuje przede wszystkim indywidualna autorska ekspresja, ze swym potencjałem opisu świata oraz odniesieniem do historii medium i pewnym wyborem jego możliwości technologicznych. W tych niekiedy subtelnych relacjach jest też miejsce na niepewność naszych własnych kruchych wysiłkow ich interpretacji.