Video Art w Peru: Antologia prac z ostatnich lat

kurator: Jose Carlos Mariatequi

Tekst ten opisuje krótką historię peruwiańskej sztuki wideo, wraz z kilkoma pracami, które stanowią różne propozycje wywodzące się z odmiennych punktów widzenia i interdyscyplinarnego zakresu tematów. Jaka jest zasadnicza różnica pomiędzy sztuką wideo z Peru i pozostałych rejonów Ameryki Łacińskiej? Ponieważ jej rozwój jest rzeczą nową, bieżącą, prace ciągle różnią się od siebie, i przeanalizowanie poszczególnych trendów jest rzeczą niemożliwą; można natomiast zilustrować jej różnorodność i pozwolić na to, aby nowe ścieżki poszerzyły twórczy wszechświat, prezentując hybrydyczność obecną w całej Ameryce Łacińskiej: ponieważ nasza historia jest bardzo krótka, panorama ta jest szeroka, a my nie mamy żadnych konkretnych trendów, za którymi moglibyśmy podążać.

Zanim zagłębimy się w szczegółowe dywagacje, warto krótko wytłumaczyć panoramę sztuki elektronicznej w Peru. Z historycznego punktu widzenia, pierwszy Festiwal Sztuki Video został zorganizowany w 1977 roku w Limie, przez Jorge Glisberga , dyrektora Centrum Sztuki i Komunikacji Buenos Aires (CAYC), oraz peruwiańskiego krytyka sztuki Alfonso Castrillón, w Galerii Banku Kontynentalnego. Przy tej okazji zaprezentowano wiele prac międzynarodowych autorów (takich jak Nam June Paik, Valie Export, Wolf Vostell), wraz z pracami peruwiańskiego artysty Rafaela Hastingsa. Trzeba tu wspomnieć również prace Francisco Mariotti, jednego z niewielu artystów peruwiańskich pracujących z medium elektronicznym niezmiennie od lat 60-tych. Jednakże, po tym pierwszym, pomyślnym okresie, sztuka elektroniczna w Peru zagasła niemal całkowicie na prawie dwie dekady, chociaż musimy wziąć pod uwagę aktywną rolę w sztuce wizualnej, pary znanej jako Arias & Aragon, która organizowała pokazy multimedialne mniej więcej na początku lat 90-tych.

Znamiennym wydarzeniem był przyjazd do Peru Gianniego Toti w roku 1995. Jego debaty z peruwiańskimi artystami i teoretykami sztuki pomogły odmienić opustoszałą arenę sztuki elektronicznej w Peru. Panorama zaczyna zmieniać się z rokiem 1998, kiedy to odbywa się w Limie drugi, po wspomnianym wcześniej festiwalu z roku 1977, Festiwal Sztuki Wideo. Zorganizowany jest przez ATA (Alta Tecnología Andina) oraz galerię Sztuki Wizualnej Uniwersytetu Ricardo Palmy, i również reżyserowany jest przez Alfonso Castrillón. Początkowo, przewidziany był jako prezentacja wyłącznie prac zagranicznych, ale na szczęście stworzono i pokazano na Festiwalu również prace miejscowe. Od tego czasu festiwale odbywają się corocznie, wzbudzając olbrzymi odzew publiczności, co potwierdza jak duże zainteresowanie wywołać mogą te nowe przejawy sztuki i technologii.

Z całą pewnością od roku 1998 produkcja sztuki wideo w Peru zdecydowanie wzrosła, właśnie dzięki Festiwalowi, który wygenerował jedyną dostępną dla lokalnych artystów przestrzeń dla prezentowania swoich prac, jak i zobaczenia pokazów przedstawiających rzeczywistości pochodzące z innych stron świata.

W tej współczesnej antologii przedstawiamy kilka wczesnych prac, stworzonych w oparciu o niewiele źródeł, ale z dużą dozą twórczej intuicji. Tak jest w przypadku pierwszych prac Rogera Atasi. Zaczął pracować na bardzo prostym sprzęcie, ale w szczególny i dość eksperymentalny sposób. Inne projekty mogły być wykonane z technologicznym wyszukaniem i wieloma szczegółami estetycznymi, tak jak praca Rafaela Besaccia, którą kontynuuje do dziś. Natomiast praca Plaztikka (Ivan Esquivel), również odwołuje się do obrazu minimalnego i konceptualnego. W przypadku projektów konceptualnych, które wiążą się ze społeczeństwem, polityką i kulturą medialną, zajmuje się nimi młoda artystka Angie Boninio, opracowująca swoje projekty głównie w postaci wideo i wideo instalacji.

Są również artyści zainteresowani perspektywą andyjską, jak na przykład Alvaro Zavala. W takich pracach jak Antipanacuy, nożyczkowy tancerz, tradycyjny charaker miasta Ayacucho zderza się ze współczesnością jego kraju, tworząc dezorientującą mieszaninę ideałów, klas społecznych i braku tożsamości.

W ciągu ostatnich dwóch lat, jeszcze młodsze pokolenie również zaczyna eksperymentować i próbuje przedstawiać nowe propozycje. Jest to interesujące, ponieważ nie usiłują oni kopiować prac starszego pokolenia artystów, ale szykują swoje własne, pokładając wiarę w swoje nowe sposoby postrzegania. Na tej nowej scenie prace Jose Luisa Carbajal, z abstrakcyjnymi, lecz spójnymi obrazami, opartymi na dobrze zrobionych scenariuszach dźwiękowych, są prawdopodobnie najbardziej interesującymi bieżącymi propozycjami. Podobnie jest w przypadku animacji wykonanych przez Ricardo Velarde, pełnymi dziwacznych obrazów i szczególnego sposobu myślenia. Narracyjne i nie - narracyjne filmy wideo przedstawiające sekwencje struktur Carlosa Letts definiują nowe wizualne literatury, a pełne świeżości prace, takie jak te Juana Diego Vergara, z prostymi elementami, wolnością i spontanicznością, mimo że oparte na niewielu źródłach, prezentują innowacyjne i proste podejście.

Inną perspektywę prezentują artyści wizualni, tacy jak Guilliana Migliori, ze swoimi nowatorskimi pracami konceptualnymi, którzy zgłębiają technikę wideo jako sposób na rozwinięcie wyimaginowanych i ironicznych historii wizualnie i na inne sposoby. Również w przypadku pracy Identity Transfer (Przeniesienie Tożsamości, według Dennisa Oppenheima), stworzonej przez Eduarda Villanes, widzimy konceptualne przeniesienie tożsamości z obrazu drukowanego na obraz telewizyjny poprzez ciało autora, przedstawiające bezkarność przypadku łamania praw ludzkich w Peru.

Stymulującym jest obserwowanie, jak w kraju takim jak Peru, z olbrzymim poziomem nędzy i głodu, twórczość mogła wykiełkować tak spontanicznie i w tak różnorodny, złożony sposób.
Sztuka elektroniczna w Peru, pomimo, że ciągle jeszcze znajduje się w swej początkowej fazie, może byś opisana jako twórcza metafora identyfikowana z młodą publicznością, szukającą najautentyczniejszych form ekspresji wiążącej się z peruwiańską rzeczywistością.

W programie:

Neo Tokio Mon Amour (remake): Roger Atasi
7:00
1999
Magna Opera Opus 2 – Una vez más el amor: Rafael Besaccia
8:00 1998
Number: Ivan Esquivel
3:00
1998
RGB: Ivan Esquivel
4:00
1998
The Line: Angie Bonino
4:00
2001
Atipanakuy: Alvaro Zavala 'Castor Andino'
7:00
1998
Yawar Fiesta: Alvaro Zavala 'Castor Andino'
9:00
2000
9hz: José Luis Carbajal
10 :00
2002
S/T: Ricardo Velarde
3:00
2000
Chumay on Air: Carlos Letts
2:00
2001
Combi Accion Papel: Juan Diego Vergara
2:00
2001
Je l'en doute: Giuliana Migliori
20:00
2002
IdentityTransfer: after Dennis Oppenheim: Eduardo Villanes
8 :00
2000

na górę strony